Eragon 3 (Brisingr) - Hỏa Kiếm

Chương 4: Phân vân




Lão hàng thịt ngồi sát bức tường phía bên trái, hai tay bị xích vào chiếc vòng sắt ở trên.

Bộ quần áo rách rưới không thể che kín thân thể hốc hác và xanh xao, các khớp xương lộ rõ dưới làn da gần như trong suốt, ẩn hiện các mạch máu xanh. Chỗ cổ tay bị cùm sưng lên. Các vết loét rỉ ra huyết tương và máu. Phần tóc còn lại đã chuyển sang màu hoa râm và rũ xuống từng sợi bóng nhờn trên khuôn mặt rỗ.

Bị tiếng búa của Eragon đánh thức, Sloan ngẩng đầu lên nhìn về phía ánh sáng và run rẩy hỏi:

- Ai đấy? Ai ở đằng kia đấy?

Những sợi tóc loà xoà trước mặt trượt sang hai bên, làm lộ rõ hai hốc mắt sâu hoắm. Nơi trước đây từng là mí mắt thì bây giờ chỉ còn lại vài mảnh da rách bên trên hai lỗ hổng. Vùng da xung quanh bị bầm dập và còn lưu lại những vệt máu khô.

Eragon sửng sốt nhận ra rằng Ra’zac đã móc hai mắt của Sloan.

Eragon không biết nên làm gì. Lão hàng thịt đã nói cho Ra’zac biết Eragon đã tìm thấy trứng của Saphira. Lão còn giết anh Byrd lính gác và đã bán đứng Carvahall cho đế quốc. Nếu lão bị điệu ra trước dân làng, chắc chắn lão sẽ bị treo cổ.

Dường như đối với Eragon, việc lão phải chết vì những tội lỗi đã gây ra là hoàn toàn đúng đắn. Nhưng đó không phải là điều khiến Eragon lưỡng lự. Vấn đề là Roran yêu Katrina, và dù cho Sloan có làm điều gì đi chăng nữa, thì Katrina vẫn còn tình cảm đối với cha mình. Katrina, và cả Roran, không thể dễ dàng đứng xem quan toà công khai lên án những tội lỗi của Sloan và tuyên án treo cổ lão. Điều đó sẽ gây ra đổ vỡ về tình cảm giữa hai người và có thể dẫn đến việc huỷ bỏ hôn ước.

Eragon cũng tin rằng nếu đưa Sloan đi với họ thì sẽ gây ra bất hoà giữa mình, Roran, Katrina, và phía dân làng. Điều đó có thể sẽ khiến dân làng nổi giận và khiến họ xao lãng trong cuộc đấu tranh chống lại đế quốc.

Eragon nghĩ: “Giải pháp tốt nhất là giết lão và nói với mọi người rằng mình thấy thi thể của lão ở trong ngục.”

Môi nó run run, câu thần chú giết người đã sẵn sàng.

Sloan nói:

- Các ngài còn muốn gì nữa? Tôi đã nói hết những gì tôi biết!

Lão lắc lắc đầu sang hai bên để nghe cho rõ hơn.

Eragon nguyền rủa bản thân vì đã do dự. Tội lỗi của Sloan đã rõ, lão là kẻ giết người và phản bội. Bất cứ vị quan toà nào cũng sẽ tuyên án tử hình với lão ta.

Dù những lỹ lẽ mà nó tự đưa ra là hết sức đúng đắn, nhưng người nằm co quắp trước mặt Eragon là người mà nó đã biết đến từ lâu. Lão hàng thịt có thể là một người đáng ghét, nhưng những kỷ niệm trước đây gắn liền với lão đã làm nảy sinh một thứ tình cảm thân thiết lay động lương tâm nó. Việc giết chết lão cũng giống như việc ra tay với Horst, Loring hay bất cứ bô lão nào khác trong làng.

Eragon đã sẵn sàng phát ra câu thần chú giết người.

Chợt trong mắt Eragon hiện lên hình ảnh Torkenbrand - kẻ buôn nô lệ mà cậu và Murtagh đã gặp trong chuyến đi tới Varden, quỳ gối trên mặt đất và Murtagh lao đến chặt đầu hắn. Eragon nhớ là mình đã phản đối hành động của Murtagh, và sự kiện đó đã khiến nó day dứt trong nhiều ngày sau đó.

Eragon tự hỏi: “Có phải mình thay đổi quá nhiều đến nỗi bây giờ mình cũng có thể làm như thế? Như Roran đã nói, mình đã từng giết người, nhưng chỉ trên chiến trường, chứ không bao giờ như thế này.”

Cậu quay đầu lại khi nghe tiếng Roran phá vỡ bản lề cuối cùng trên cánh cửa phòng giam Katrina. Thả chiếc búa xuống, Roran định dùng sức phá cửa xông vào, nhưng sau đó nghĩ lại và thử nhấc cửa ra khỏi bản lề. Cái cửa được nâng lên một inch, sau đó dừng lại và lung lay, cơ hồ muốn tuột khỏi tay anh.

Anh hét lên:

- Giúp anh với! Anh không muốn Katrina bị đè bẹp.

Eragon nhìn lại lão hàng thịt khốn khổ. Nó không có thời gian để suy nghĩ lan man nữa. Nó phải chọn lựa. Dù cách này hay cách khác, thì nó vẫn phải chọn lựa.

- Eragon!

Eragon nhận ra rằng mình không biết nên làm điều gì. Sự lưỡng lự của bản thân nói với nó rằng giết Sloan hay trả lão về cho Varden là sai lầm. Nhưng nó cũng không biết làm gì khác, ngoại trừ phải tìm ra được cách thứ ba nhân đạo hơn.

Giơ tay ra trước mặt, giống như khi đang ban phước, Eragon thì thầm:

- Slytha.

Chiếc cùm kêu loảng xoảng khi Sloan gục xuống ngủ thiếp đi. Khi chắc chắn là câu thần chú đã có hiệu lực, Eragon khoá cửa phòng giam lại và thay bằng ổ khoá của mình.

“Anh định làm gì thế, Eragon?” Saphira hỏi.

“Tí nữa anh sẽ nói với em.”

“Nói gì cơ? Anh làm gì có kế hoạch gì?”

“Chờ anh một phút, rồi anh sẽ nghĩ ra.”

- Có gì trong đó thế?

Roran hỏi Eragon khi nó đến nâng phía bên kia của cánh cửa phòng giam.

- Sloan.

Eragon chỉnh lại tư thế nâng cửa.

- Lão chết rồi.

Roran mở to mắt hỏi lại:

- Chết như thế nào?

- Có vẻ như bọn chúng bẻ gãy cổ lão.

Trong giây lát, Eragon sợ rằng Roran có thể không tin nó. Nhưng sau đó, anh ấy chép miệng và nói:

- Có lẽ như thế lại tốt. Sẵn sàng chưa nào? Một, hai, ba!

Hai người nhấc cánh cửa lớn ra khỏi bản lề và ném nó ra hành lang. Roran ngay lập tức lao vào xà lim được chiếu sáng bởi một cây nến duy nhất. Eragon đi ngay sau anh.

Katrina nằm co người ở một góc giường sắt.

- Để ta yên, bọn khốn khiếp không răng! Ta…

Cô đột nhiên lặng đi, ngây ra khi nhìn thấy Roran đang bước đến. Gương mặt cô trắng nhợt vì thiếu nắng và nhem nhuốc, nhưng vào giây phút đó, sự kinh ngạc và tình yêu tha thiết bừng sáng trên khuôn mặt cô. Eragon hầu như chưa bao giờ nhìn thấy ai xinh đẹp như vậy.

Katrina không rời mắt khỏi Roran, cô đứng lên, tay run run chạm vào má anh.

- Anh đã tới.

- Ừ, anh đã tới.

Nụ cười hoà lẫn với nước mắt trên khuôn mặt Roran. Anh ôm cô vào lòng, kéo cô vào sát ngực. Họ cứ ôm nhau như thế một lúc lâu.

Roran lui lại và hôn ba lần lên đôi môi cô. Katrina chun mũi lại và kêu lên:

- Ôi, râu của anh.

Đó là tất cả những gì cô có thể nói, bởi mọi thứ đều quá bất ngờ, và giọng cô tràn đầy sự kinh ngạc đến nỗi làm Eragon cười khúc khích. Dường như đến lúc này, cô mới nhận ra sự hiện diện của nó.

Cô bối rối, chăm chú nhìn Eragon.

- Có phải cậu không, Eragon?

- Vâng ạ.

- Bây giờ cậu ấy là Kỵ sỹ Rồng rồi.

Roran nói.

- Kỵ sĩ Rồng? Ý anh là…

Giọng cô ngập ngừng, sự ngạc nhiên xâm chiếm cô. Cô liếc nhìn Roran, và như thể để được bảo vệ, cô ôm anh chặt hơn và lùi ra sau anh.

Cô hỏi Roran:

- Làm sao… làm sao hai anh em tìm thấy cha con em? Còn có ai đi với hai anh em không?

- Chuyện đó để sau hẵng nói. Bây giờ chúng ta phải thoát ra khỏi Helgrind trước khi đế quốc phái người đuổi theo chúng ta.

- Khoan đã! Cha em thì sao? Anh có tìm thấy cha em không?

Roran nhìn Eragon rồi quay lại, nhẹ nhàng nói với Katrina:

- Bọn anh đã đến quá muộn.

Katrina run lên. Cô nhắm mắt lại, một dòng nước mắt chảy dài trên gương mặt cô.

- Đành vậy.

Trong khi nói chuyện, Eragon hối hả nghĩ cách giải quyết trường hợp của Sloan. Nó không cho Saphira biết ý dịnh của mình vì nó biết cô ả sẽ không đồng ý với mình. Một kế hoạch bắt đầu hình thành trong óc nó. Đó là một ý tưởng kì quặc, đầy nguy hiểm và rủi ro, nhưng trong trường hợp này thì đó là cách duy nhất khả thi.

Không miên man suy nghĩ nữa, Eragon bắt tay vào hành động ngay. Có quá nhiều thứ phải làm trong một khoảng thời gian hạn hẹp.

Nó giơ tay và nói:

- Jierda!

Các đốm lửa xanh loé lên, và chiếc cùm sắt xung quanh mắt cá chân Katrina bung ra. Cô nhảy lên vì ngạc nhiên.

- Ma thuật!

Cô thì thào.

- Một câu thần chú đơn giản thôi mà.

Cô co người tránh Eragon khi nó đưa tay về phía cô.

- Chị Katrina, em phải đảm bảo là Galbatorix hay một pháp sư của hắn không phù phép bẫy chị hay buộc chị phải thề bằng ngôn ngữ cổ.

- Ngôn ngữ?

Roran ngắt lời cô:

- Eragon! Hãy làm việc đó khi ta hạ trại. Chúng ta không thể ở lại đây được.

- Không.

Eragon vung tay lên.

- Ta phải làm việc đó ngay bây giờ.

Roran chau mày và bước sang bên cạnh để Eragon đặt tay lên vai Katrina.

- Chị hãy nhìn vào mắt em.

Nó nói.

Cô gật đầu và làm theo.

Đây là lần đầu tiên Eragon có lý do sử dụng các câu thần chú Oromis đã dạy nó để phát hiện những gì mà một pháp sư khác đã làm, và nó không dễ dàng gì nhớ lại từng từ ở trong những cuộn giấy ghi thần chú ở Ellesméra. Trí nhớ tệ hại đến nỗi nó phải ba lần sử dụng từ đồng nghĩa để hoàn thành câu thần chú.

Eragon chăm chú nhìn vào đôi mắt long lanh của Katrina và miệng lẩm nhẩm đọc thần chú bằng ngôn ngữ cổ. Đôi khi, được sự cho phép của cô, kiểm tra ký ức của cô để xem xem liệu đã có ai can thiệp vào hay không. Nó cố gắng làm việc đó hết sức nhẹ nhàng chứ không giống như cặp sinh đôi đã hành hạ trí óc của nó theo một cách thức giống như vậy vào ngày nó đến Farthen Dur.

Roran đi qua đi lại trước cửa để canh chừng. Từng giây trôi qua càng làm anh lo lắng hơn, anh quay quay cái búa và gõ vào đùi cứ như thể theo nhịp điệu một bản nhạc.

Cuối cùng, Eragon buông Katrina ra.

- Xong rồi.

- Cậu thấy được gì?

Cô thì thầm.

Cô tự ôm mình, trán nhăn lại đầy lo lắng và chờ kết luận của nó. Roran cũng đứng yên và sự im lặng tràn ngập xà lim.

- Không có gì ngoài suy nghĩ của chính bản thân chị. Chị không bị một câu thần chú nào ảnh hưởng cả.

- Tất nhiên rồi.

Roran càu nhàu và ôm lấy Katrina.

Cả ba người cùng nhau rời khỏi xà lim.

- Brising, iet tauthr!

Eragon kêu lên, đưa tay về phía quả cầu đang lửng lơ gần trần hành lang.

Theo lệnh của nó, quả cầu lao đến ngay trên đầu nó và dừng ở đó giống như một mảnh gỗ trôi trên sóng nước.

Eragon dẫn dường và họ vội vã quay trở lại qua vô số đường hầm chằng chịt hướng về phía cửa hang nơi họ đã hạ cánh. Trong khi chạy vội qua nền đá trơn, nó luôn canh chừng sự xuật hiện của con Ra’zac còn lại, đồng thời chú ý bảo vệ Katrina. Nó nghe thấy ở đằng sau, Roran và Katrina nói với nhau những từ rời rạc.

- Anh yêu em… Horst và những người khác đều an toàn… Luôn luôn… Vì em… Ừ…Ừ… Ừ… Ừ.

Sự tin tưởng và tình cảm yêu thương mà họ dành cho nhau khiến Eragon bỗng dưng có cảm giác khao khát được giống như thế.

Khi chỉ còn cách cửa hang chính khoảng mười thước và bắt đầu nhìn thấy ánh sáng yếu ớt ở trước mặt, Eragon làm quả cầu biến mất. Sau vài bước chân, Katrina đi chậm lại, rồi tựa lưng vào thành hang và che mặt lại.

- Em không thể nhìn. Chói quá, mắt em đau.

Roran nhanh chóng chắn trước mặt cô, để cô nấp sau bóng anh.

- Lần gần đây nhất em ở bên ngoài là khi nào?

- Em không biết!

Giọng cô xen lẫn chút hoảng hốt.

- Em không biết! Kể từ khi bọn chúng mang em đến đây. Anh Roran ơi, liệu em có bị mù không?

Cô sụt sịt rồi khóc thút thít.

Những giọt nước mắt của cô khiến Eragon thấy ngạc nhiên. Nó nhớ rằng cô đã từng là một con người mạnh mẽ và dũng cảm. Nhưng mà cô đã bị giam nhiều tuần trong bóng tối và bị cái chết đe doạ.

“Nếu mình ở vị trí như chị ấy thì có lẽ mình cũng không phải là mình nữa.”

- Không, em ổn mà. Em chỉ cần dần dần làm quen trở lại với ánh sáng mặt trời thôi.

Roran vuốt nhẹ mái tóc cô.

- Dũng cảm lên em, đừng để điều này làm em buồn. Mọi thứ rồi sẽ ổn mà. Bây giờ em đã an toàn rồi. An toàn, Katrina ạ. Em nghe thấy anh nói không?

- Có ạ.

Mặc dù không muốn làm hỏng chiếc áo dài mà những người Elf đã tặng mình, Eragon vẫn xé ra một mảnh vải ở gấu áo. Nó đưa cho Katrina và nói:

- Chị dùng cái này bịt mắt lại. Chị vẫn có thể nhìn qua nó, đủ để không bị ngã hay đụng vào các thứ khác.

Cô cám ơn nó và tự bịt mắt lại.

Ba người lại tiếp bước vào phần hang chính tràn đầy ánh sáng mặt trời, nền hang còn dính máu, và bây giờ thì bốc mùi hôi thối, chủ yếu là do khói bốc ra từ thân thể của con Lethrblaka, ngay cả khi ra đến cửa hang chỗ Saphira đang đứng. Khi thấy Saphira, Katrina há miệng kinh sợ rồi ôm chặt lấy Roran.

Eragon nói:

- Chị Katrina, cho phép em giới thiệu chị với Saphira. Em là Kỵ sĩ Rồng mà. Nó có thể hiểu nếu chị nói chuyện với nó.

- Chào rồng, thật là vinh hạnh.

Katrina cuối cùng cũng thốt ra được. Cô cố gắng nhún gối cúi chào Saphira.

Saphira cúi đầu chào lại, sau đó quay sang Eragon. “Em đã khám tổ của con Lethrblaka, nhưng em chỉ tìm thấy toàn xương mà thôi, có vài cái còn có mùi thịt tươi. Bọn Ra’zac chắc đã ăn thịt những người nô lệ tối qua.”

“Giá như chúng ta có thể cứu được họ.”

“Em biết, nhưng chúng ta không thể bảo vệ tất cả mọi người trong cuộc chiến này.”

Chỉ tay về phía Saphira, Eragon nói:

- Anh chị hãy trèo lên trên lưng Saphira đi. Em sẽ quay lại ngay.

Katrina lưỡng lự rồi quay lại nhìn Roran. Anh gật đầu và nói nhỏ:

- Không sao đâu em, Saphira mang bọn anh tới đây mà.

Hai người đi vòng qua xác chết của con Lethrblaka để tới bên Saphira. Cô ả ép sát bụng xuống đất để họ có thể trèo lên lưng. Hai tay đan vào nhau để tạo thành một cái bậc, Roran nâng Katrina lên đủ cao để cô tự leo lên phía trên chân trước của Saphira. Từ chỗ đó, Katrina bước lên cái dây đai yên cương có móc gắn với chân của Saphira như thể leo thang cho tới khi cô ngồi vào giữa hai vai Saphira. Roran cũng leo lên giống như một con dê núi nhảy từ rìa đá này sang rìa đá khác.

Eragon đi sau hai người và xem xét vết thương của Saphira, đánh giá mức độ nghiêm trọng của các vết xước, vết cắt, chỗ rách, bầm dập, và các vết thương do bị đâm. Để làm được điều đó, nó còn dựa vào cảm giác của bản thân Saphira, ngoài những gì mà nó thấy được bằng mắt.

Saphira nói: “Trời ơi, hãy để dành sự quan tâm của anh đến khi chúng ta nằm ngoài vòng nguy hiểm đi. Em sẽ không chảy máu đến chết đâu.”

“Em biết không phải là như vậy. Em đang bị chảy máu trong. Nếu anh không cầm máu lại, em có thể bị những biến chứng anh không chữa được, và chúng ta sẽ không bao giờ có thể trở lại Varden được. Đừng cãi anh nữa, em không thể khiến anh thay đổi ý định được đâu, và cũng chỉ mất không quá một phút thôi.”

Nhưng trên thực tế thì Eragon phải mất vài phút để giúp Saphira phục hồi lại tình trạng sức khoẻ như trước đây. Vết thương của cô nàng nghiêm trọng đến nỗi, để hoàn thành những câu thân chú của mình Eragon phải dốc hết năng lượng từ Đai lưng của Beloth Khôn Ngoan, và sau đó, phải dựa vào nguồn sức mạnh dự trữ lớn lao của Saphira. Khi nó chuyển từ một vết thương lớn sang một vết thương nhỏ, Saphira phản đối rằng nó đang hành động một cách ngu ngốc và xin hãy để cô nàng yên. Nó lờ đi, mặc cho cô ả bực tức.

Sau đó, Eragon ngồi sụp xuống, mệt mỏi vì đã sử dụng pháp thuật và đã phải chiến đấu. Nó chỉ tay về phía những vết thương do mỏ của con Lethrblaka gây ra, nói:

“Em nên nhờ Arya hay một người Elf nào đó xem xét lại những gì anh làm. Anh đã cố gắng hết sức, những nhỡ đâu còn có vết thương nào anh bỏ sót.”

Saphira nói: “Em rất trân trọng sự quan tâm anh dành cho em, nhưng đây không phải là nơi để thể hiện những tình cảm ướt át. Ta đi thôi!”

“Ừ, đến lúc phải đi rồi.” Eragon lùi lại và đi về phía hang.

“Thôi nào!” Roran gọi. “Nhanh lên!”

“Eragon!” Saphira kêu lên.

Eragon lắc đầu.

- Không, anh sẽ ở lại đây.

Cậu…

Roran bắt đầu nói thì một tiếng gầm dữ tợn từ Saphira đã cắt ngang lời anh. Cô nàng quật đuôi vào thành hang và dùng vuốt cào đá và xương lên, thể hiện sự đau đớn tột cùng.

- Hãy nghe em!

Eragon hét lên.

- Một tên Ra’zac vẫn còn ở đâu đó ngoài kia. Và hãy nghĩ xem những gì khác còn có thể ở Helgrind: các cuộn sách phép, bình phép, thông tin về hoạt động của đế quốc - những thứ đó có thể có ích cho chúng ta! Bọn Ra’zac thậm chí có thể còn giữ trứng của chúng ở đây. Nếu quả thật như vậy thì em phải huỷ trước khi Galbatorix lấy chúng làm của riêng.

Với Saphira, Eragon cũng nói: “Anh không thể giết Sloan, anh cũng không thể để Roran hay Katrina nhìn thấy ông ta, và anh cũng không thể để cho ông ta chết đói trong xà lim hay để người của Galbatorix bắt ông ta lại. Anh xin lỗi, nhưng anh phải một mình giải quyết trường hợp này.”

- Vậy cậu sẽ ra khỏi nơi này bằng cách nào?

Roran hỏi.

- Em sẽ chạy. Anh biết đấy, bây giờ em chạy nhanh như người Elf.

Chóp đuôi của Saphira rung lên. Đó là dấu hiệu duy nhất Eragon biết trước khi Saphira lao đến chỗ nó và giương vuốt ra. Nó chạy vào trong hang chỉ một phần tư giây trước khi chân trước của Saphira lao qua chỗ nó vừa đứng.

Saphira dừng trước cửa hang và gầm lên tức giận vì cô nàng không thể theo nó vào lòng hang chật hẹp. Thân hình cô ả chắn hầu hết ánh sáng trước cửa hang. Đá xung quanh Eragon rung lên khi Saphira dùng móng và răng đào bới đường vào, phá vỡ nhiều mảng đá. Eragon cảm thấy sợ hãi khi nhìn cô nàng gầm gừ dữ tợn và cái miệng đầy răng dài bằng cánh tay. Lúc này nó mới hiểu cảm giác của con thỏ khi thu mình trong hang còn con sói thì đào bới sau lưng nó.

- Gánga!

Eragon hét lên.

“Không!” Saphira gục đầu xuống đất và rên rỉ đến não lòng, đôi mắt nó mở to thật đáng thương.

“Gánga! Anh rất yêu quý em, Saphira, nhưng em phải đi thôi.”

Cô ả lùi lại vài thước, đưa mũi hít hít và lại rên rỉ giống như mèo.

Eragon không muốn làm Saphira buồn, và nó cũng không muốn phải xa cô nàng, bởi việc đó cũng có cảm giác như xé bỏ một phần thân thể của nó vậy. Nỗi buồn của Saphira thông qua mối liên hệ tinh thần giữa hai bên, cùng với nỗi đau đớn của bản thân nó, khiến nó gần như tê liệt.

Nhưng cuối cùng nó cũng cố gắng thu hết nghị lực nói với Saphira: “Gánga! Và đừng quay lại tìm anh hay bảo ai đến tìm anh. Anh sẽ ổn thôi. Gánga! Gánga!”

Saphira thất vọng tru lên, rồi cô ả miễn cưỡng bước ra cửa hang. Từ trên yên, Roran nói:

- Eragon, thôi nào! Đừng ngớ ngẩn như thế nữa. Vai trò của cậu quá quan trọng nên không nên chịu rủi ro để…

m thanh và chuyển động đã đồng thời át đi phần câu nói còn lại của anh khi Saphira cất cánh lao ra khỏi hang. Trên bầu trời quang đãng, những chiếc vẩy của cô nàng lấp lánh như vô số hạt kim cương xanh.

Eragon nghĩ: “Saphira thật lộng lẫy, kiêu hãnh, cao quý, và đẹp hơn bất kỳ sinh vật nào khác. Không có con hươu hay sư tử nào có thể so sánh được với sự cao quý của một con rồng đang bay.

Saphira nói với nó: “Em sẽ chỉ chờ một tuần thôi. Sau đó em sẽ trở lại tìm anh, cho dù em có phải chiến đấu với Thorn, Shruikan và một nghìn pháp sư.”

Eragon đứng đó cho đến khi cô nàng bay xa khỏi tầm mắt và nó không thể cảm nhận được tâm trí của cô ả nữa. Sau đó, với trái tim nặng trĩu, nó vươn vai lên, bỏ lại sau lưng ánh nắng mặt trời và tất cả những gì tươi sáng, tràn đầy sức sống để quay trở lại lòng hang âm u.

Bạn có thể dùng phím mũi tên hoặc WASD để lùi/sang chương.